Harita Nedir?
Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün belli bir projeksiyon sistemine göre, belli bir ölçek dahilinde küçültülerek bir altlık üzerine çizilmesidir.
Haritaya çizilecek bilgiler genel olarak deniz, göl, akarsu, dağ, tepe, mağara, ağaç vb. doğal tesislerle; yol, baraj, sulama kanalı, çit, duvar, bina vb. yapay tesislerdir.
Haritada Aranan Nitelikler
1) Doğruluk: Haritanın doğruluğu deyince o haritanın meydana getirilmesi
İşlemlerinde ki doğruluk ifade edilir. Bunlar ise hesaplardaki projeksiyon sistemindeki
Jeodezik, Fotogrametrik, Topografik ve Kartografik doğruluklardır.
2-) Tamamlık (Noksansızlık): Küçük ölçekli haritalardaki arazi parçası küçük
göründüğünden her detayı göstermek mümkün olmamaktadır. Harita ölçeği büyüdükçe
gösterilen detay da, o oranda fazlalaşır. Detay ise;Yollar ,kanallar,binalar,şehirler,sanayi
alanları ve bitki örtüsü ile ilgili konulardır. Bunlar gerek tabiat, gerekse insan kuvvetiyle çok
sık değişir ve geliştirilir. Bu olaylar ise bilhassa küçük ölçekli haritaların yaşlanmasına
sebep olur ki, bu da bu tip haritaların revizyonunu diğer deyimle en yeni duruma
getirilmesini gerektirir. Bu konu ise ekonomik ve gayeye uygun olarak harita bigilerinin
sağlanması ve uygun röprodüksiyon metotlarının uygulanması ile gerçekleştirilebilmektedir.
3-) Gaye (Amaca) Uygunluk: Haritalar hangi gayeye göre yapılacaklarsa ona
uygun projeksiyon sistemi ve ölçek seçilir. Gayeye uygun seçilen bu projeksiyon sistemi
haritanın şekil ve ebat faktörlerini meydana getirir. Teknik gaye için yapılan harita ve
plânlar büyük ölçeklidirler. Buna karşılık coğrafya haritaları küçük ölçekli olup kullanıcılara
yüzölçümü bozulması yapmaması nedeniyle kolayca mukayese imkânı verirler. Jeodezi,
astronomi ve denizcilik amacı ile kullanılan haritalarda açı doğruluğunun olması gereklidir.
Arazide kullanılan haritalar küçük ve kolay kullanılır ebatta, duvar haritaları ise büyük
ebatta olmalıdır.
4-) Açıklık ve anlaşılabilirlik: Bir haritada, detayların belirtildiği özel işaretler ve
renkler ile görüntü meydana getirmektedir. Açıklık ve anlaşılabilirlik için özel işaretlerin
mümkün olduğu kadar aslına uygun bir şekilde belirtilmesi, renklerin de birbirine uygun
düşecek tonlardan seçilmesi ve konulara uygun renk tonlarının kullanılması temel prensiptir.
5-) Kolay okunabilirlik: Harita özel işaretleri bir insanın rahatça görebileceği
büyüklükte ve okumayı kolaylaştırıcı aralıkta olmalı ve ayrıca haritalar özel işaretlerle
boğulmamalıdır. Bir haritanın okunabilme niteliği özel işaretlerinin uygun dağılımına, yazı
ve baskısının mükemmelliğine bağlıdır.
6-) Nefaset/Güzellik (estetiklik): Bir haritaya genel olarak bakıldığında verdiği
iyi tesir o haritanın güzellik (estetiklik) ölçüsüdür.Bu iyi tesir ise harita içindeki bütün
elemanların birbirine uyumlandırılması suretiyle sağlanır. Renk tonlarının zevkli bir şekilde
uygun seçimi, yazı puntolarının uygun büyüklükte oluşu, harita üzerindeki yerleştirme ve iyi
bir baskı tekniği güzellik için esas olan unsurlardır.